Nawigator: Główna > strefarzymu.one.pl > Rzymska republika
Republika to taki system sprawowania władzy w którym organy powołane do rządzenia na danym obszarze mają określony czas działania – wybierani są na pewne kadencje, których długość jest określona i z góry ustalona. Państwo rzymskie charakteryzowało się właśnie takim ustrojem jak to napisałem zdanie wcześniej. Wybierane były takie organy, których kompetencje były wiadome i ich funkcje także określała pewna umowa. Tak więc podczas okresu, kiedy możemy państwo rzymskie nazwać republiką, wyróżniamy siedem podstawowych urzędów, które postaram się jak najjaśniej opisać i przedstawić. W takich ważnych sprawach jak na przykład wypowiedzenie komuś wojny czy też zawarcie pokoju lub wybór innych urzędników i uchwalenie nowego prawa zbierało się zgromadzenie ludowe w skład którego wchodzili wszyscy uprawnieni obywatele. Takie zgromadzenia jednak nie odbywały się zbyt często, ponieważ władza w tak zwanych sprawach mniejszych należała do innych organów. Tak więc urzędnik, który wybierany był przez zgromadzenie ludowe posiadał prawo do przedstawienia swojego wniosku na forum obywateli – posiadał więc prawo do inicjatywy ustawodawczej jak byśmy nazwali to dzisiaj. Kolejnym urzędem może poszczycić się wybierany na okres jednego roku pretor, którego głównym zadaniem było sprawowanie władzy sądowniczej. Co prawda do nich nie należała najwyższa władza w sądownictwie rzymskim, ale i tak jest to ważny i liczący się organ władzy sądowniczej, ponieważ zazwyczaj to właśnie pretor jako pierwszy rozważał sprawy i starał się przedstawić odpowiednio usprawiedliwiony wyrok. Cenzor, kolejny organ władzy w starożytnym Rzymie, odpowiedzialny był za pilnowanie moralności i wszelkich zasad, według których mieli żyć obywatele w Rzymie. Cenzorzy byli wybierani co pięć lat, ale ciekawe jest także to, że wiele źródeł podaje taką informację, że kadencja jednej osoby reprezentującej to stanowisko trwała półtora roku. Za porządek w mieście oraz w dużej mierze za bezpieczeństwo miasta odpowiedzialni byli edylowie. Do ich kompetencji należało także dostarczanie zboża oraz zaopatrywanie igrzysk w różnego rodzaju materiały. Prace publiczne to kolejne z kompetencji tego organu władzy. Wybierani na rok konsulowie mieli odpowiednio zarządzać Rzymem oraz jego armią. Jest to najwyższa władza w państwie rzymskim, która oprócz wymienionych kompetencji zajmowała się także finansami oraz sądownictwem. Jeżeli chodzi o tą ostatnią, to konsulowie mieli rozstrzygać w sprawach, które były zbyt trudne i za bardzo złożone dla pretorów oraz w sprawach bardzo istotnych dla Rzymu w starożytności. Opisywani nieco wcześniej cenzorzy raz na pięć lat sporządzali listę senatorów, czyli przedstawicieli ostatniego z urzędów. Senat to taki organ, którego zadaniem było głównie zatwierdzanie przyjętych przez zgromadzenie ludowe uchwał. Taki podział władzy jest chyba dość wygodny ze względów kompetencyjnych, gdyż jedna osoba, do której ta władza należała, zajmowała się zazwyczaj tylko jedną dziedziną. Kadencyjność wydaje mi się także dobrym rozwiązaniem, gdyż ktoś, kto nie sprawdzał się w swojej roli mógł być oddalony od władzy.